Vragen & antwoorden geluidshinder trams
Het snerpende, piepende geluid in een bocht van een tram, veel mensen zijn er mee bekend. Maar als je er bij in de buurt woont, hoe kom je er dan van af? De RET krijgt deze vraag regelmatig gesteld en het antwoord is niet 1-2-3 te geven en per situatie verschillend. Hieronder een aantal vragen en antwoorden om meer inzicht te geven in de problematiek.
-Overigens komt dezelfde klacht ook wel eens bij metro voor (minder vaak), daarvoor gelden eigenlijk dezelfde antwoorden.-
Waarom piepen trams zo in bepaalde bochten?
Als een tram door de bocht gaat is het contact van de stalen wielen op de stalen sporen niet te vermijden. Bij droog weer kan dit een hoog piepend/snerpend geluid veroorzaken. Klachten rondom tramgeluid nemen dan ook in de zomer vaak toe. Het gaat om een nauw samenspel van de wielen van de tram en het spoor. Zowel bij de aanleg van het spoor als bij de voertuigen is er vooraf al veel aandacht voor het voorkomen van het piepen. Zo rijden de trams van de RET allemaal met wieldempers (deze zijn afgestemd om de hoogfrequente trilling zoveel als mogelijk te absorberen), worden de wielen en het spoor regelmatig gecontroleerd en bijgeslepen indien nodig. Toch kan het zijn dat een tram in een bepaalde bocht een hoog piepend geluid laat horen. Factoren zoals een brug spelen daarbij ook een rol.
Piepende trams, komt dit alleen bij de RET in Rotterdam voor?
In vrijwel alle Europese steden met een tram hebben trams in bochten te maken met dit hoge snerpende geluid. Tram- en spoorspecialisten door heel Europa delen hun expertise met elkaar hoe ze klachten over piepende trams in hun stad kunnen verminderen. Er zijn uitvoerige onderzoeken naar het samenspel van voertuigen en spoor gedaan, ook in Rotterdam. Toch is er met al die expertise bij elkaar niet altijd een eenvoudige kant-en-klare oplossing gevonden en is iedere situatie per stad weer net even anders. Het oplossen van dit soort technische issues gaat in heel Europa gepaard met veel geduld, beproeven, testen en het delen van ervaringen en experimenten.
Welke oplossing kan de RET bieden?
Terwijl het geluid van een piepende tram heftig is, is het technische verhaal erachter juist vrij delicaat. Een passende oplossing vinden is dan ook complex. Ieder spoor moet eerst goed ingereden worden en dit soort klachten kunnen dan juist bij nieuw spoor de eerste maanden extra hevig worden. Als het spoor normaal is ingereden en in goede staat is en er is sprake van langdurige structurele piepklachten dan kan er worden gekeken naar een oplossing. Allereerst moet dan de betreffende klacht goed worden onderzocht, waar ontstaat het probleem exact? Kan het wellicht ook aan het voertuig liggen? Als men een idee heeft wat de oorzaak zou kunnen zijn en wat de klacht vervolgens zou kunnen verhelpen, worden testen uitgevoerd. Vaak gaat het hierbij om het smeren van het spoor. Dit kan handmatig of met een smeerinstallatie. Iedere piepende bocht betreft echter maatwerk en het smeren van het spoor biedt geen gegarandeerde geluidsvermindering. Ook kan het zijn dat de locatie van het spoor niet geschikt is om te smeren omdat er veel overige verkeersdeelnemers zijn die over het spoor rijden, fietsen of wandelen. Dan kan het vet voor gevaarlijke situaties zorgen.
Als de klacht een smeerinstallatie rechtvaardigt en er zijn geen beperkende omstandigheden, dan wordt deze eerst op maat voorbereid door de leverancier. Vervolgens wordt deze getest. Vaak zien we in de testfase dat er nog veel moet worden bijgesteld. De smeerinstallatie moet zo worden afgesteld dat deze steeds de juiste hoeveelheid vet in het spoor aanbrengt, bijvoorbeeld na iedere vierde of zesde tram. Tegelijkertijd moet de remweg van de tram ook goed in de gaten worden gehouden en mag deze door het smeer niet ten nadele worden beïnvloed. Zodra een smeerinstallatie uitvoerig is getest – een proces van minimaal enkele maanden- wordt deze regelmatig gemonitord en onderhouden.
Waarom duurt het zo lang voordat de RET het piepen verhelpt?
Als je als bewoner dagelijks overlast ervaart is, wil je het liefst meteen een oplossing. Echter het gaat hier om een complex issue en als we al een oplossing kunnen bieden gaat het om kostbare op maat gemaakte installaties die de RET slechts bij enkele aannemers in de spoorbranche kan bestellen. Ze zijn voorzien van sensoren en moeten in verschillende weersomstandigheden zo stabiel mogelijk kunnen werken. Zowel de monitoring als het onderhoud aan de installaties is intensief en kostbaar werk en daarmee is er dus geen quick-fix.
Is de klacht dan altijd verholpen?
Ondanks alle expertise en een goed geteste smeerinstallatie kunnen klachten toch weer terugkomen. Zo spelen de weersomstandigheden altijd een rol. Warm en droog weer veroorzaakt vaak een toename van het geluid. Waarbij zware regenval er voor kan zorgen dat de opgebouwde vetlaag wegspoelt en waardoor er daarna dus ook weer klachten ontstaan.
Kunnen de trams niet gewoon langzamer rijden?
De rijstijl is inderdaad een van de factoren die invloed heeft op het piepen van de tram. Je hebt daarnaast te maken met weersomstandigheden, het soort voertuig, het soort wielprofiel, het soort wieldemper, het soort bocht, de rijbaan (bijvoorbeeld bij de Erasmusbrug is er niet alleen een bocht, er is ook een stijging/daling én een remmoment direct na de daling in de bocht). Het rijgedrag is dus slechts één van de vele factoren die meespelen bij het veroorzaken van geluid. De RET vraagt haar trambestuurders rekening te houden met de omwonenden.
Overschrijdt de RET geen wettelijke norm met het piepen?
Het piepen is een hoog geluid. Echter gaat het hier om piekgeluid dat kortdurend plaatsvindt, dit piekgeluid zelf is niet door de wet genormeerd. Wat niet wil zeggen dat het voor omwonenden geen naar geluid is om te horen. Vandaar dat de RET per situatie bekijkt wat er aan gedaan kan worden. Voor omwonenden is het goed om te weten dat het moet gaan om structurele overlast (niet alleen met een paar warme dagen) en er helaas geen snelle kant- en klare oplossing bestaat.
Blijft de RET zoeken naar een blijvende oplossing?
De RET heeft altijd de intentie een goede buur te zijn en -binnen de mogelijkheden- geluidshinder op te lossen. Ingenieurs en spoorspecialisten van de RET zijn in nauw contact met experts, collega’s en leveranciers op dit gebied in binnen- en buitenland en volgen alle nieuwe ontwikkelingen op de voet. Ondanks alle technische mogelijkheden anno 2021 blijft het piepen van trams een meer dan honderd jaar oud probleem waar niet 1-2-3 een waterdichte -of liever gezegd- geluiddichte oplossing voor is. Maar we geven niet op en blijven hier naar op zoek!
Overige vragen?
Heeft u overige vragen over de tram of wilt u overlast van de tram bij u in de buurt melden? Dit kan via de klantenservice van de RET. Vermeld daarbij zo nauwkeuring mogelijk uw locatie en omschrijf uw klacht. Het meesturen van een video is aanbevolen.